Covid-19: OMS/WHO, ntiyashyize u Burundi na Tanzania ku rutonde rw’abazahabwa inkingo

Ishami ry’umuryango w’abibumbye ryita ku buzima ku isi OMS/WHO ryatangaje umugambi w’agateganyo w’uko ibihugu bizahabwa inkingo za Covid-19 muri uyu mwaka, mu karere k’ibiyaga bigari Tanzania n’u Burundi ntibiri muri uwo mugambi.

OMS ivuga ko izo ari doze miliyoni 336 z’inkingo za AstraZeneca/Oxford na Pfizer-BioNTech, zizatangwa mu gihembwe cya mbere n’icya kabiri by’uyu mwaka wa 2021.

Muri iki kiciro, ibihugu bizahabwa doze zingana na 3.3% by’abaturage ba buri gihugu kiri muri uyu mugambi, bigendanye n’intego y’ihuriro ry’inkingo ku isi GAVI yo gukingira 3% by’abatuye isi mu mezi atandatu ya mbere ya 2021.

Ku rutonde rw’agateganyo rw’uko ibihugu bizakira inkingo, muri aka karere Tanzania n’u Burundi ntibiriho. Muri Africa, Equatorial Guinea, Eritrea, Gabon, Lesotho, Madagascar na Seychelles nabyo ntabwo biri kuri uru rutonde rwatangajwe.

OMS ivuga ko ibihugu bitari ku rutonde rwatangajwe rw’ibizahabwa inkingo “byiguriye inkingo ubwabyo, ntibyazisabye, cyangwa se ntibirashyirwa mu bazazihabwa”.

Mu cyumweru gishize, Perezida John Magufuli wa Tanzania yaburiye abategetsi kutakira inkingo kuko zishobora gutera ibibazo abaturage, nubwo nta bihamya ibyo avuga yerekanye.

Nyuma yo kongera kubona abanduye Covid, mu minsi ishize Leta y’u Burundi yatangaje ibikorwa byo kurwanya Covid-19, birimo gufunga imbibi z’ubutaka n’amazi, no kwambara agapfukamunwa ahahurira abantu benshi.

Doze ibihugu byo muri aka karere biteganya kuzabona:

  • DR Congo: 6,948,000
  • Kenya: 4,176,000
  • Rwanda: 1,098,960
  • South Sudan: 864,000
  • Uganda: 3,552,000

OMS yatangaje ko hari ibitazwi neza bishobora guhungabanya kugeza no gukingira izi nkingo mu bihugu. Muri ibyo ivugamo; “ubushobozi bwo gukora ingano ikenewe, kuboneka kw’amafaranga yo kuzigura, cyangwa kuba ibihugu ubwabyo byiteguye neza guhita bitangira gukingira Covid-19”.

Ibihugu bikize mu minsi ishize byanenzwe n’ukuriye iri shami rya ONU rishinzwe ubuzima, gucuranwa no kwigwizaho (gutumiza) inkingo nyinshi z’iki cyorezo mbere y’ibikennye.

Ibihugu bikize byashyigikiye umugambi wa Covax wo gukusanya arenga miliyari $2 yo “kugura no gutanga mu buryo budasumbanya” inkingo za Covid-19 ku isi. OMS kandi nkuko BBC ikomeza ibitangaza, ivuga ko gutangaza uru rutonde rw’agateganyo rw’uko ibihugu bizahabwa inkingo bigamije “guha amakuru za leta” no “kuzifasha kwitegura gahunda yo gukingira”.

Munyaneza Theogene / intyoza.com

Umwanditsi

Learn More →