Obama na Perezida Trump bateranye amagambo, bavuga ibitarigeze bivugwa ku butegetsi bwabo

Barack Obama yashinje Perezida Donald Trump wamusimbuye ku butegetsi, avuga ko afata kuba perezida w’Amerika nk'”ikindi kiganiro cyo kwigaragaza kuri televiziyo”, mu ijambo risesereza yavugiye mu nama nkuru y’ishyaka ry’abademokarate isoza imirimo yayo kuri uyu munsi tariki 20 Kanama 2020.

Perezida Trump yahoze akora ibiganiro byo kuri televiziyo byo gusurutsa abantu bizwi nka ‘reality TV shows’.

Bwana Obama wabaye Perezida w’Amerika kuri manda ebyiri kuva mu 2009 kugeza mu 2017, yavuze ko uyu wamusimbuye wo mu ishyaka ry’abarepubulikani “atakuriye mu kazi [akazi katamwigishije] kuko atabishobora”.

Ari mu biro bye bya White House, Perezida Trump yasubije Bwana Obama wo mu ishyaka ry’abademokarate, ko Abanyamerika bamutoye kubera “amakuba” Bwana Obama yabasizemo.

Mu ijoro ry’ejo ku wa gatatu tariki 19 Kanama 2020, ribanziriza irya nyuma ry’iyi nama nkuru y’abademokarate, Kamala Harris yemeye ku mugaragaro kuziyamamazanya na Joe Biden wiyamamariza kuba perezida, akaba yamubera visi perezida aramutse atowe.

Kuri uyu wa kane, umunsi wa nyuma w’iyi nama y’iminsi ine, ikorwa ahanini mu buryo bw’iyakure mu kwirinda coronavirus, byitezwe ko Bwana Biden ageza ijambo ku bayitabiriye.

Biden na Harris bazahatana na Perezida Trump na Visi Perezida Mike Pence – wakomeza kumubera visi perezida aramutse atowe, mu matora yo ku itariki ya 3 y’ukwezi kwa cumi na kumwe uyu mwaka wa 2020.

Obama yavuze iki?

Bwana Obama yavuze amagambo ashobora kuba ariyo ya mbere akakaye cyane mu yo amaze kuvuga kuri Perezida Trump kugeza ubu, mu ijambo yavugiye ‘live’ mu nzu ndangamurage y’impinduramatwara muri Amerika iri mu mujyi wa Philadelphia.
Yagize ati: “[Bwana Trump] Yagaragaje kutita ku kazi. Ntiyitaye ku gushaka ubwumvikane”.

Akomeza ati”Ntiyitaye ku gukoresha ububasha bw’agatangaza ahabwa n’umwanya arimo ngo afashe buri muntu wese utari we ubwe n’inshuti ze. Ntiyitaye ku gufata kuba perezida kwe nk’ikindi kintu, kitari ukubibona nk’ikindi kiganiro cyo gususurutsa abantu [kuri televiziyo] ngo bamushigukire kuko ari byo ashyize imbere”.

Yavuze ko ingaruka zatewe n’ubutegetsi bwa Trump “zabyukije kamere mbi cyane zacu, kwamamara neza kwacu mu mahanga kuragabanuka bikomeye, n’inzego zacu za demokarasi zijya mu kaga mu buryo butari bwarigeze bubaho mbere”.

Obama yamaganye “ipfundo [izingiro] ryabyo byose [ari ryo], ubugugu n’ibinyoma ndetse no gushingira ku bivugwa bitari ukuri [conspiracy theories/théories du complot]”.
Yinginze Abanyamerika agira ati: “Ntimuzabemerere ko batwara ububasha bwanyu. Ntimuzabemerere ko batwara demokarasi yanyu”.

Bwana Obama yashishikarije abatora ko mu minsi 76 iri imbere bazatora uwahoze ari visi perezida we Bwana Biden, amushimagiza nk'”inshuti yanjye” n'”umuvandimwe”.

Ibiro ntaramakuru Associated Press bitangaza ko abari hafi ya Bwana Obama bavuga ko ashyigikiye byuzuye Bwana Biden, ariko ko ahangayikishijwe n’uko abatora bakiri urubyiruko, cyane cyane abatari abazungu, babona uyu mukandida w’abademokarate.

Ubusanzwe, abahoze ari ba perezida w’Amerika ahanini bakunze kwiha akabanga ntibagire icyo batangaza mu ruhame ku babasimbuye. Ariko Bwana Obama, ubwo yari akiri ku butegetsi mu myaka ine ishize, yaburiye ko yabifata nko “kumutuka” Abanyamerika baramutse batoye Bwana Trump.

Icyo gihe Trump yari akiri umukandida-perezida w’abarepubulikani. Yanahoze ari icyamamare mu kiganiro ‘The Apprentice’ cyo kuri televiziyo. Uyu wabaye perezida wa 44 w’Amerika, gahoro gahoro yarushijeho kugenda avuga amagambo akarishye ku wamusimbuye, uko yakomeje kureba uko asenya umurage yasize.

Trump yasubije iki?

Mu kiganiro n’abanyamakuru ejo ku wa gatatu mu biro bye bya White House, Perezida Trump yabajijwe ku byavuzwe n’uwo yasimbuye. Trump yasubije ati: “Ndareba amakuba yadusizemo n’ubucucu bw’amasezerano y’ubucuruzi yakoze. Mundebere ukuntu yari mubi, ukuntu yari perezida udashoboye, ntiyarashoboye na busa…”

Akomeza ati”Perezida Obama ntiyakoze akazi neza, kandi impamvu ndi hano ni ukubera Perezida Obama na Joe Biden”. Yongeyeho ati: “Bakoze akazi kabo nabi cyane kuburyo ari yo mpamvu mpagaze imbere yanyu nka perezida”.

Nyuma yaho, nkuko BBC ibitangaza, mu butumwa Perezida Trump yatangaje kuri Twitter, yagize ati: “Ikaze, Barack n’Indyarya Hillary. Tuzahurire ku rugamba!”
Biteganyijwe ko mu cyumweru gitaha, mu busitani bw’ibiro bya White House, Perezida Trump avuga ijambo mu nama nkuru y’ishyaka yemera ku mugaragaro ko azongera guhagararira abarepubulikani mu matora ya perezida.

Munyaneza Theogene / intyoza.com

Umwanditsi

Learn More →