Ubusumbane mu isaranganya ry’inkingo za Coronavirus buhangayikishije OMS

Ishami ry’umuryango w’abibumbye ryita ku buzima (OMS/WHO) ryanenze icyo ryise “ubusumbane bubabaje” mu gusaranganya inkingo za coronavirus hagati y’ibihugu bikize n’ibihugu bicyennye ku isi.

OMS imaze igihe isaba ko habaho gushyira mu gaciro kurushaho mu gusaranganya inkingo za Covid-19. Iyoboye gahunda izwi nka Covax yashyizweho igamije kugeza inkingo za Covid-19 mu bihugu bicyennye cyane.

Kugeza ubu, hamaze gutangwa doze zirenga miliyoni 38 z’inkingo ku bihugu birenga 100 muri gahunda ya Covax. Covax ifite icyizere ko mu gihe kitageze ku mwaka izaba yatanze doze zirenga miliyari ebyiri z’inkingo mu bihugu 190. By’umwihariko, irashaka ko ibihugu 92 bikennye cyane bibonera rimwe inkingo n’ibihugu bikize cyane.

OMS yavuze iki nyirizina?

Mu kiganiro n’abanyamakuru ku wa gatanu, umukuru wa OMS Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus yagize ati: “Haracyari ubusumbane bubabaje mu gutanga inkingo ku isi. Muri rusange mu bihugu bikize, hafi umuntu umwe muri buri bantu bane yabonye urukingo rwa Covid-19. Mu bihugu bikennye, ni umuntu umwe [wabonye urukingo] muri buri bantu barenga 500”.

Gahunda ya Covax yari yitezweho kuba yatanze doze zitari munsi ya miliyoni 100 ku isi bitarenze mu mpera y’ukwezi kwa gatatu, ariko kugeza ubu imaze gutanga doze miliyoni 38.

Dr Tedros yagize ati: “Twizeye ko tuzavanamo icyuho muri uku kwezi kwa kane no mu kwezi kwa gatanu”. Yananenze ibihugu byashatse amasezerano yabyo bwite yo kubona inkingo hanze ya gahunda ya Covax.

Ati: “Ibihugu bimwe na za kompanyi birateganya gukorana amasezerano yabyo bwite ku mpano z’inkingo, birenze kuri Covax ku mpamvu zabyo bwite za politike n’iz’ubucuruzi”.

Yongeyeho ati: “Iyi mikoranire hagati y’ibihugu iteje ibyago byo kongera ubusumbane ku nkingo. Ubucye bw’inkingo buri gutuma habaho kuba ba nyamwigendaho ku bihugu ku bijyanye n’inkingo”.

Mu ntangiriro y’uyu mwaka nkuko BBC ibitangaza, Dr Tedros yaburiye ko isi yugarijwe n'”ibura rikomeye ry’umutima wa kimuntu” kubera ubusumbane ku nkingo.

Yavuze ko uburyo bwa “jyewe mbere na mbere” buzitsinda ubwabwo kuko buzatuma habaho kwigwizaho (guhunika) inkingo, bugatuma icyorezo kimara igihe kirekire kurushaho.

Munyaneza Theogene / intyoza.com

Umwanditsi

Learn More →