Mu kiganiro(Press Conference) n’Itangazamakuru cyo kuri uyu wa 28 Ugushyingo 2025 cyabereye mu cyumba cy’Inama cy’Intara y’Amajyepfo, Umuvuguzi wa Polisi y’u Rwanda muri iyi Ntara, CIP Hassan Kamanzi yavuze ku bantu 60 baherutse gufatirwa mu Mirenge ya Ngamba na Nyarubaka y’Akarere ka Kamonyi. Ahamya ko batafatiwe“Imyemerere yabo”, ko ari “Imyumvire yabo” igamije gushishikariza Abaturage Kwigomeka kuri Gahunda za Leta. Yavuze ko abo n’abameze nkabo, hari Itegeko ribateganyiriza Imyaka 5-7 y’Igifungo.

Muri iki Kiganiro n’Itangazamakuru, Umuvugizi wa Polisi y’u Rwanda mu Ntara y’Amajyepfo, CIP Hassan Kamanzi yasabye abantu kugorora imvugo ikunda gukoreshwa ku bakora ibikorwa nk’ibyo, ajya muri Nti bavuga, bavuga.

Ati“ Ni Imyumvire kuko Imyemerere ni ikindi. Biriya bikorwa barimo bakora, ni ibikorwa bihanwa n’Amategeko. N’Abandi bashobora kuba bafite Imyumvire imeze ityo! Ntabwo ari Imyemerere, ni Imyumvire”.

Yakomeje yibutsa ko igihe cyose urimo ukora Igikorwa kinyuranije n’Amategeko uba urimo wica Itegeko, cyane cyane iyo igikorwa urimo ukora hari itegeko rifite icyo rikivugaho.

Avuga ku cyo Amategeko avuga ku bikorwa nk’Ibi byakozwe n’abafashwe ubwo bamwe beguraga Megafone bakagenda bashishikariza Abaturage kwigomeka kuri Gahunda za Leta zirimo kubabuza Gufata Indangamuntu Koranabuhanga n’izindi, yatanze Urugero ku Ngingo ya 32 y’Itegeko 029-2023 ryo ku wa 10 Kamena 2023 rigena iyandikwa ry’Abaturage muri Sisitemu, avuga ko kujya aho ugakora ibinyuranye n’icyo ritegeka uba ukoze icyaha uhanirwa.

Yakomeje ati“ Bivuze ngo kwandika Abaturage muri Sisitemu ni Itegeko kandi ni cyo gikorwa kirimo gikorwa kugira ngo Abanyarwanda bose bajye muri Sisitemu, babone Indangamuntu Koranabuhanga. Ni itegeko rero! Iryo tegeko niba rihari, uri bunyuranye naryo ajya kugumura Abaturage kugira ngo bigomeke ku ishyirwa mu bikorwa ry’iri tegeko, aba akoze Icyaha”.

Yazamuye iyindi Ngingo ya 205, ati“ Ingingo ya 205 ya Kode Penale iteganya Igihano ku muntu wese wakoze ibyo bikorwa binyuranije n’Amategeko aribyo byitwa kurwanya Ububasha bw’Itegeko. Uwo ariwe wese wakoze Ibinyuranije n’Amategeko arafatwa agahanwa. Iyi ngingo iteganya Igihano kitari munsi y’Imyaka 5 y’Igifungo ariko kitarengeje Imyaka 7 y’Igifungo”. Yakomeje yibutsa ko n’abandi bagifite IMYUMVIRE nk’iyo ko Amategeko ahari ko kandi uzanyuranya nayo, Amategeko azakora akazi kayo.

Iki Kiganiro cyari kiyobowe na Guverineri Alice Kayitesi, Kitabirwa n’Abayobozi b’Uturere tugize iyi Ntara n’Abandi bayobozi b’Ibigo n’Inzego bafite aho bihurira no guha Abaturage Serivise.

Dr Nahayo Sylvere, Umuyobozi w’Akarere ka Kamonyi avuga ku cyo nk’Akarere bari gukora ku kibazo cyagaragaye ndetse no gukumira ko hari ahandi byakorwa, yavuze ko icyambere bakoze ari ugufata abagaragaye muri ibyo bikorwa, aho barimo kuganirizwa kugira ngo Imyumvire yabo ihinduke, bityo bakomeze mu murongo mwiza w’Igihugu nta kibakoma gishingiye ku Myemerere, ahubwo bagamije mu gukora bakiteza imbere.

Ahamya kandi ko nk’Ubuyobozi bakoze ndetse bagikomeje gukora Ubukangurambaga hirya no hino baganira n’Abaturage, babasura kugera no mu miryango, mu ngo z’aba bafashwe. Ibyo ngo birabaha icyizere cy’uko hari impinduka nziza binyuze mu biganiro bagirana.

Mu byagaragaye, ni uko mu Karere ka Kamonyi, Mu Murenge wa Ngamba ariho habanje kumvikana Itsinda ry’Abaturage bafite Imyumvire igumura Abaturage, aho babyutse mu Rukerera rwo ku wa 20 Ugushyingo 2025, bafata Megafone bigabanyamo Amatsinda basaba Abaturage Guhunga ngo kuko ari Ubutumwa bwa Minisiteri y’Ijuru. Abagera kuri 27 batawe muri yombi abandi bakizwa n’Amaguru. Ibisa n’Ibi kandi byarabaye mu Murenge wa Nyarubaka Tariki 23 Ugushyingo 2025, hafatirwa 33 ariko hatwarwa 8 bakuriye Itsinda, abandi bakurikiranirwa iwabo mu ngo. Bose, bahuriye ku kutagira Gahunda n’imwe ya Leta bitabira, nta Mituweli, ntawe ujya kwa Muganga cyangwa ngo ajyane yo abe, abenshi nta Ndangamuntu, Gukura Abana mu mashuri n’ibindi.

Théogène Munyaneza